Dự án ma là gì, có những loại dự án ma nào ? Người mua nên làm gì để tránh mua một dự án ma và nếu họ đã trót mua rồi, họ có thể được hoàn lại tiền không? … Tất cả những câu hỏi này đã được luật sư Phạm Thanh Sơn trả lời trong chương trình ” Giải đáp thắc mắc với chuyên gia bất động sản”.
Các dự án ma là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ các dự án không được cấp phép hoặc không đủ điều kiện để bán. Sự lan tỏa của các dự án ma trong những năm gần đây đã gây ra thiệt hại đáng kể cho những người cả tin và cả tin, trở thành nỗi ám ảnh của nhiều địa phương từ Bắc vào Nam như Thái Nguyên, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. HCM, Đồng Nai, Bình Thuận, Vũng Tàu …
Theo luật sư Phạm Thanh Sơn, các dự án ma được chia thành hai loại.
Đầu tiên là các dự án hiện có, được cấp phép nhưng không đủ điều kiện để bán và chủ đầu tư không đáp ứng đủ các điều kiện cần thiết để xây dựng. Các dự án này có thể đã hoàn thành phê duyệt các hướng dẫn, thiết kế cơ bản và quy hoạch tổng thể mặt bằng nhưng tại bước xác định tiền sử dụng đất để nộp cho các cơ quan nhà nước, chủ đầu tư dừng lại và thông báo dự án, công bố dự án và huy động vốn từ khách hàng. Những trường hợp này vi phạm quy định về huy động vốn nhưng không vi phạm luật hình sự và không phạm tội lừa đảo.
Thứ hai, các dự án được làm giả hoàn toàn tất cả các loại giấy tờ và bản vẽ nhưng không có thật và không được bất kỳ cơ quan nhà nước nào chấp thuận. Đây là những dự án phạm tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Tại Việt Nam, đến nay, đã có 5 trường hợp bị xử lý.
Người mua nên làm gì?
Câu chuyện về dự án ma không còn mới, mà xuất hiện khoảng 2-3 năm trước. Mặc dù chính quyền đã cảnh báo nhiều lần, nhưng vẫn có nhiều người mua bị mắc kẹt. Để tránh mua một dự án ma, luật sư Phạm Thanh Sơn khuyên người mua trước khi xuống tiền, cần tìm hiểu kỹ về dự án, đặc biệt là 4 giấy tờ quan trọng, bao gồm:
- Quyết định phê duyệt dự án của cơ quan nhà nước có thẩm quyền
- Phê duyệt thiết kế cơ bản, quy hoạch tổng thể mặt bằng, cùng với đơn giá đất và thanh toán tiền sử dụng đất
- Mẫu giấy chứng nhận đăng ký hợp đồng mẫu đối với dự án chung cư
- Nếu qua sàn, phải có hợp đồng của chủ đầu tư với sàn giao dịch
Trong trường hợp người dân lỡ mua phải một dự án ma, người mua có thể khởi kiện, hồ sơ vụ án sẽ được chuyển sang một vụ án hình sự. Vào thời điểm đó, đối với các dự án đã được cấp phép nhưng chưa đủ điều kiện để bán, người mua rất dễ dàng đòi tiền. Tuy nhiên, với các dự án chưa được phê duyệt, được tạo ra với mục đích chiếm đoạt tài sản, rất khó để lấy lại tiền. Trong trường hợp cơ quan điều tra, truy tố và xét xử, thu hồi lại được số tiền người bán chiếm đoạt, người mua có thể được hoàn lại tiền.
